Każdy z nas osób fizycznych jest konsumentem. Niezliczona liczba transakcji handlowych, w jakich uczestniczymy na co dzień nie zawsze pozwala nam w ich rezultacie być zadowolonym z zakupu np. butów, telefonu, zabawki dla dziecka. Zakupiony telefon po roku przestał działać, czy może ulubione buty się rozpadły? W przypadku wadliwości takich rzeczy konsumentowi przysługuje prawo złożenia reklamacji z tytułu rękojmi za wady bądź gwarancji przy sprzedaży.
Uprawnienia konsumenta z tytułu rękojmi wynikają bezpośrednio z przepisów Kodeksu cywilnego. Rękojmia to odpowiedzialność sprzedawcy w związku z ujawnioną wadą fizyczną bądź prawną towaru. Sprzedawca jest zwolniony z odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli konsument w momencie zawarcia umowy wiedział o wadzie. Natomiast kupujący ma możliwość w pierwszej kolejności złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny, oświadczenie o odstąpieniu od umowy, bądź może również w dalszej kolejności żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo żądać usunięcia powstałej wady. Wybór uprawnienia, z którego skorzysta kupujący, co do zasady zależy tylko i wyłącznie od niego. Istnieje jednak pewne ograniczenie w zakresie skorzystania z uprawnień przez kupującego. Obniżenie ceny czy odstąpienie od umowy nie jest, bowiem możliwe, jeżeli „sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie”. Co istotne powyższe nie ma zastosowania, „jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad, lub usunięcia wady”. Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, natomiast w zakresie wad nieruchomości termin wynosi pięć lat. Rzeczone terminy należy liczyć od dnia wydania rzeczy kupującemu. Ustawodawca przewidział również sytuację, w której konsument kupuje używaną rzecz ruchomą. W takim przypadku termin do złożenia przez konsumenta żądania z tytułu rękojmi wynosi jeden rok. Ponadto, jeżeli sprzedawca uchybi czternastodniowemu terminowi na rozpoznanie zgłoszenia reklamacyjnego, żądanie kupującego uznaje się uzasadnione.
Gwarancja przy sprzedaży ma z kolei charakter pomocniczy wobec odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady i co ważne jest fakultatywna. Oznacza to, iż jej udzielenie zależy od dobrej woli gwaranta, a więc od jego oświadczenia złożonego wobec kupującego, że jej udziela. Gwarantem może być zarówno sprzedawca, producent jak i każdy inny podmiot. Udzielenie gwarancji następuje poprzez wydanie dokumentu gwarancyjnego w formie papierowej bądź elektronicznej (np. reklama telewizyjna, radiowa). Okres obowiązywania gwarancji może zostać dowolnie ustalony przez gwaranta. Uprawnienia przysługujące kupującemu z tytułu gwarancji przy sprzedaży są uwarunkowane treścią oświadczenia gwarancyjnego. Jeżeli gwarant złożył oświadczenie o gwarancji, lecz nie wskazał, na jaki okres jej udziela, z pomocą przychodzą nam ogólne przepisy kodeksu cywilnego, które wówczas wskazują, że gwarancja udzielona w ten sposób trwa dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.
Czytaj także: Jak skutecznie dochodzić odszkodowania?
Wobec powyższego nasuwa się pytanie, z którego uprawnienia skorzystać. Otóż zależy to tylko i wyłącznie od indywidualnych potrzeb konsumenta. Rękojmia daje konsumentowi większą ochronę, bowiem przysługuje z mocy samego prawa. Korzystając z rękojmi po raz drugi, konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy. Skorzystanie z gwarancji daje z kolei większe szanse na właściwe odnalezienie i usunięcie usterki przez producenta. Co istotne wymiana towaru na podstawie gwarancji każdorazowo rozpoczyna na nowo okres gwarancyjny wymienianego elementu. Ważnym jest również to, że złożenie reklamacji w oparciu o rękojmie nie wyłącza możliwości jej zgłoszenia ponownie w oparciu o oświadczenie gwarancyjne i na odwrót.
autorzy tekstu:
r.pr. Mariusz Turek
Karolina Piekielska
tel. 663-316-047